در این مطلب از سایت پی جو به بررسی گیاه دارویی مریم نخودی و هر آنچه نیاز هست در خصوص این گیاه دارویی بدانید می پردازیم.
مریم نخودی (کلپوره) گیاهی با خواص درمانی فوقالعاده
مجله سلامت پی جو - گیاه مریم نخودی، یا کلپوره با نام علمی Teucrium polium، از گیاهان دارویی و معطری است که طبعی گرم و خشک دارد. این گیاه به تیره نعناعیان تعلق دارد و سرشاخههای گلدار آن از خواص دارویی فراوانی برخوردار است. در طب سنتی، مصرف مریم نخودی دارای سابقهای طولانی بوده و مشاهیری چون بقراط، پلین، جالینوس و دیوسکورید در کتابهای طب خود به این گیاه اشاره نمودهاند. گیاه مریم نخودی در درمان مواردی چون سرماخوردگی، تقویت دستگاه گوارش، رفع اسهال، تسکین درد ناحیه قفسه سینه، سردرد، مشکلات قاعدگی، کاهش کلسترول و تریگلیسیرید و موارد دیگر کاربرد فراوانی دارد.
این گیاه در مناطق معتدل و خشک رشد میکند. مریم نخودی به دلیل داشتن ترکیبات فعال مختلف مانند فلاونوئیدها، تاننها، ساپونینها، استروئیدها و الکالوئیدها، خواص درمانی بسیاری دارد. در این مقاله به بررسی برخی از این خواص و روشهای مصرف گیاه مریم نخودی میپردازیم.
ترکیبات گیاه دارویی مریم نخودی
این گیاه دارویی غنی از نظر ترکیبات فعال است که به عنوان یک منبع بسیار مهم از ترکیبات مفید در درمان بیماریها و افزایش سلامتی انسانها شناخته میشود. در این گیاه دارویی، ترکیباتی چون گلیکوزیدها، فلاونوئیدها و ترپنوئیدها به تعداد زیادی وجود دارند، هر کدام از این ترکیبات خواص درمانی خاصی دارند:
- گلیکوزیدها: گلیکوزیدها ترکیباتی با خواص ضد قند خون، ضد اسپاسم، ضد التهاب و ضد میکروبی هستند. تعدادی از گلیکوزیدهای موجود در مریم نخودی شامل تئوریوموزید، تئوریومین، تئوریوموزیدین، تئوریوموزیدول و تئوریوموزیدون هستند.
- فلاونوئیدها: فلاونوئیدها ترکیباتی با خواص آنتیاکسیدانی، ضد التهاب، ضد قارچ، ضد ویروس و ضد سرطان هستند. برخی از فلاونوئیدهای موجود در مریم نخودی شامل کوئرستین، کامفرول، لوتئولین، اپیژنین و کاتکین هستند.
- ترپنوئیدها: ترپنوئیدها ترکیباتی با خواص ضد اسپاسم، ضد درد، ضد تب، ضد انگل و ضد مالاریا هستند. برخی از ترپنوئیدهای موجود در مریم نخودی شامل تئوریومون، تئوریومونین، تئوریومونول، تئوریومونون و تئوریومونونین هستند.
مکانیسم اثر گذاری
همچنین اگر شما به حوزه طب سنتی علاقه دارید، شما می توانید در سایت پی جو در بخش "دانستنی های طب سنتی" در خصوص انواع داروهای گیاهی و کاربردهای آنها اطلاعات کامل و جامعی کسب کنید.
این گیاه دارای ترکیبات فعال متنوعی است که هر کدام خواص درمانی خاصی دارند. این ترکیبات فعال با اتصال به گیرندهها، تحریک یا مهار آنزیمها، تغییر فعالیت ژنها و تنظیم سطح هورمونها، اثر گذاری میکنند. برای مثال، ترکیبات فلاونوئیدی مانند کوئرستین و کامفرول با اتصال به گیرندههای هیستامین، اثر ضد التهابی و ضد اسپاسم دارند. ترکیبات استروئیدی مانند دیوسژنین و گراسیولین با تحریک آنزیم ۵-آلفا ردوکتاز، اثر ضد میکروبی و ضد قارچی دارند. ترکیبات الکالوئیدی مانند کلپورین و کلپوریدین با تغییر فعالیت ژنهای مرتبط با متابولیسم قند و چربی، اثر کنترل قند خون، کاهش کلسترول و تقویت اعصاب دارند؛ بنابراین، مریم نخودی با داشتن ترکیبات فعال متنوع، میتواند بر روی مسیرهای مختلف فیزیولوژیکی اثر گذاری کند و خواص درمانی متعددی داشته باشد.
خواص درمانی
خواص ضد التهابی و ضد اسپاسم
این گیاه به دلیل داشتن ترکیبات فلاونوئیدی مانند کوئرستین و کامفرول، خواص ضد التهابی و ضد اسپاسم دارد. این خواص باعث میشود که این گیاه در درمان بیماریهایی مانند آرتریت، روماتیسم، کولیت، آسم، سرفه و برونشیت مفید باشد. برای استفاده از این خواص، میتوان از عصاره یا چای گیاه مریم نخودی استفاده کرد.
خواص ضد میکروبی و ضد قارچی
گیاه مریم نخودی به دلیل داشتن ترکیبات استروئیدی مانند دیوسژنین و گراسیولین، خواص ضد میکروبی و ضد قارچی دارد. این خواص باعث میشود که این گیاه در درمان عفونتهایی مانند سینوزیت، انگین، اگزما، زخم و سوختگی مفید باشد. برای استفاده از این خواص، میتوان از کرم یا پماد گیاه مریم نخودی استفاده کرد.
خواص کنترل قند خون، کاهش کلسترول و تقویت اعصاب
همچنین این گیاه به دلیل داشتن ترکیبات الکالوئیدی مانند کلپورین و کلپوریدین، خواص کنترل قند خون، کاهش کلسترول و تقویت اعصاب دارد. این خواص باعث میشود که این گیاه در درمان بیماریهایی مانند دیابت، هایپرلیپیدمی، افسردگی، استرس و اضطراب مفید باشد. برای استفاده از این خواص، میتوان از کپسول یا قرص گیاه مریم نخودی استفاده کرد.
همچنین برای جست و جو در خصوص متخصص مغز و اعصاب و مراکز مرتبط با آن در تهران می توانید به این لینک رجوع کنید: دکتر حسن رضا محمدی - متخصص جراحی مغز و اعصاب
عوارض جانبی
گرچه مریم نخودی یک گیاه دارویی با خواص درمانی فوقالعاده است، اما مصرف بیرویه و بدون مشورت پزشک ممکن است عوارض جانبی نامطلوبی را به همراه داشته باشد. برخی از این عوارض جانبی عبارتاند از: سردرد، تهوع، اسهال، خونریزی، بیحسی، کاهش فشار خون، افزایش ضربان قلب، اختلالات هورمونی، بارداری ناخواسته، سقط جنین، کاهش تولید شیر مادر، بیماری کبدی و کلیوی و حساسیت پوستی؛ بنابراین، قبل از مصرف مریم نخودی، بهتر است با پزشک یا متخصص حوزه طب سنتی خود مشورت کنید.
نحوه مصرف
مریم نخودی را میتوان به صورت مختلف مصرف کرد. برخی از روشهای مصرف عبارتاند از:
- عصاره، چای، کرم، پماد، کپسول و قرص.
- این گیاه را میتوان با استفاده از الکل یا آب به دست آورد و به صورت خوراکی یا موضعی استفاده کرد.
- چای مریم نخودی را میتوان با آب جوش ریختن روی برگها و گلهای خشک شده یا تازه گیاه تهیه کرد و به صورت خوراکی استفاده کرد.
- کرم و پماد مریم نخودی را میتوان با مخلوط کردن عصاره گیاه با مواد پایه مانند وازلین یا روغن ساخت و به صورت موضعی استفاده کرد.
- کپسول و قرص مریم نخودی را میتوان با استفاده از پودر گیاه یا عصاره آن در قالب قرص یا کپسول تهیه کرد و به صورت خوراکی استفاده کرد.
مقدار و زمان مصرف این گیاه بستگی به نوع بیماری، شدت علائم و وضعیت فرد دارد؛ بنابراین، قبل از مصرف مریم نخودی، بهتر است با پزشک یا متخصص حوزه طب سنتی مشورت کنید و دوز مناسب را رعایت کنید.
سخن آخر
در این مقاله، ما به معرفی گیاه دارویی مریم نخودی و خواص درمانی آن پرداختیم. ما نشان دادیم که مریم نخودی دارای ترکیبات فعال متنوعی است که هر کدام خواص درمانی خاصی دارند. ما همچنین برخی از روشهای مصرف گیاه مریم نخودی و عوارض جانبی آن را بیان کردیم. ما امیدواریم که این مقاله برای شما مفید و جالب باشد و بتوانید از خواص درمانی گیاه مریم نخودی به نحو احسن بهره ببرید؛ اما یادتان باشد که قبل از مصرف مریم نخودی یا هر گیاه دارویی، بهتر است با پزشک یا متخصص حوزه طب سنتی مشورت کنید.
همچنین شما در سایت پی جو می توانید در خصوص گیاه دارویی مریم نخودی و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه این مقاله را "۱۵ ماده مکمل خطرناک که سلامتی شما را تهدید می کنند" نیز مطالعه نمایید.