تشخیص به موقع سرطان دهان در سایه توجه دندانپزشكان
تشخیص به موقع سرطان دهان در سایه توجه دندانپزشكان
به گزارش روز ایرنا، به گفته پزشكان مهمترین علائم سرطان دهان ، تغییر رنگ بافت های داخل دهان (سفید یا قرمز شدن بافت)، ایجاد زخم یا ضایعاتی مانند آفت است كه نواحی داخل گونه، كناره های زبان و كف دهان را دربرمی گیرد.
طبق پروتكل های درمانی تعیین شده در سال 2013 از سوی انجمن دندانپزشكان آمریكا، دندانپزشكان موظف هستند در كنار درمان مشكلات دندانی كه بیمار به منظور رفع آنها به مراكز درمانی مراجعه می كند، وضعیت سلامت بافت نواحی مختلف دهان را نیز مورد بررسی و معاینه قرار داده و در صورت مشاهده علائم نسبت به درمان آن یا ارجاع بیمار به متخصصان مربوطه اقدام كنند.
به گفته متخصصان، از هر نوع زخمی كه بیش از 2 هفته در دهان باقی بماند و برطرف نشود، باید حتما نمونه برداری شده و از نظر بدخیم یا خوش خیم بودن مورد بررسی های پزشكی قرار گیرد؛ سرطان دهان به سرعت رشد می كند و تشخیص به موقع در روند درمانی سرطـان دهان بیماری بسیار تاثیرگذار است.
دكتر سمیه علیرضایی جراح دندانپزشك، متخصص بیماری های دهان، فك و صورت و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در این خصوص به خبرنگار علمی ایرنا اظهار كرد: هرگونه افزایش تعداد سلولی به صورت برآمدگی، تغییر رنگ سلولی (قرمز یا سفید) و ایجاد زخم در حفره دهان می تواند از علائم سرطان حفره دهان باشد كه باید نسبت به این علائم جدی باشیم.
** علائم
وی افزود: اگر این علائم بین دو تا سه هفته طول كشید و تغییری در آنها مشاهده نشد و عاملی هم برای آنها مانند پوسیدگی یا خردگی سطح دندان كه باعث ایجاد زخم در دهان می شود، وجود نداشت یا اگر وجود داشت و با برطرف كردن آنها باز هم زخم ادامه داشت، باید نسبت به آن حساس بود و نباید به راحتی از كنار این علائم گذشت.
علیرضایی در خصوص تغییر رنگ و سفید شدن بخشی از بافت دهان كه گاهی با آفت اشتباه گرفته می شود، توضیح داد: گاهی افراد هنگام مشاهده تغییر رنگ سفید در داخل دهان خود تصور می كنند كه آفت است و آن را جدی نمی گیرند، درحالی كه هرگونه تغییر رنگی باید تحت بررسی های پزشكی قرار گیرد و متخصصان دهان، فك و صورت در گروه دندانپزشكی به راحتی می توانند این علائم را تشخیص داده و تفاوت بین آفت و زخم را تمیز دهند.
وی در توضیح بیشتر در خصوص تغییر رنگ سفید بافت داخل دهان گفت: تغییر رنگ سفید ممكن است به واسطه یك پلاك سفید یا سفیدی همسان با سطح دهان باشد كه ممكن است نشانه ای از تغییرات پیش بدخیمی یا بدخیمی به نام 'لوكوپلاكی' باشد.
علیرضایی ادامه داد: برخی نواحی داخل دهان كه به آنها نواحی 'های-ریسك' گفته می شود، با احتمال بیشتری برای سرطانی شدن مواجه هستند؛ این نواحی شامل كناره های زبان و كف دهان است كه از آنها به عنوان نواحی بحرانی نیز یاد می شود.
** شیوع سرطان دهان و شایع ترین نوع
وی شیوع سرطان دهان را طبق آمار جهانی تقریبا 6 درصد اعلام كرد و افزود: سرطانی به نام 'اس سی سی' یا 'اسكواموس سل كارسینوم' كه در اثر افزایش تعداد سلول های سنگفرشی كف دهان بروز می كند، ازجمله شایع ترین سرطان های حفره دهان است.
** عوامل ایجادكننده
متخصص بیماری های دهان، فك و صورت و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد مصرف الكل و سیگار را از جمله علل بروز سرطان های حفره دهان برشمرد و گفت: در كشور ما بعضا الكل و سیگار به صورت تفریح مصرف می شود كه به ویژه جوانان را با خطر ابتلا به سرطان مواجه كرده است. همچنین مصرف ماده ای به نام 'ناس' كه در جنوب ایران استفاده می شود، افراد را در معرض این خطر قرار می دهد؛ افراد این نواحی از كشور این ماده را در گوشه ای از دهان نگه می دارند تا به تدریج حل شود و همین عمل سبب بروز زخم و سرطان حفره دهان شده و معمولا هم بسیار دیر تشخیص داده می شود.
علیرضایی ادامه داد: افرادی كه نوشیدنی های الكلی، سیگار، تنباكوی تدخینی و غیرتدخینی مصرف می كنند، افراد در معرض ریسك بالا هستند. در گذشته افزایش سن نیز جزو عوامل ابتلا به این نوع سرطان ها مطرح می شد اما مشاهدات نشان می دهد كه این بیماری در سنین پایین نیز بروز می كند بنابراین سن و جنسیت نقشی در این بیماری ندارند.
وی مصرف موادغذایی حاوی افزودنی ها و نگهدارنده ها، اشعه یو وی و ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) را از دیگر عوامل بروز سرطان های حفره دهان برشمرد و افزود: اگر بتوان تغییرات داخل حفره دهان را به موقع تشخیص داد و بیمار را زودتر برای درمان به پزشكان مربوطه ارجاع داد و تاخیری در این كار ایجاد نكرد، مسلما می توان درمان كاملی ارائه داده و كمك زیادی به بیمار كرد و كیفیت بهتری به زندگی او بخشید.
**روش درمانی اس سی سی
جراح دندانپزشك و متخصص بیماری های دهان، فك و صورت در مورد درمان اس سی سی نیز توضیح داد: درمان اس سی سی داخل حفره دهان، یك درمان چندجانبه است؛ ابتدا باید ناحیه دارای زخم با یك حاشیه سالم برداشته شود و پس از آن نیاز به رادیوتراپی و كموتراپی (شیمی درمانی) دارد. به همین دلیل نیازمند یك كار تیمی متشكل از گروه های دندانپزشكی و پزشكی است.
علیرضایی خاطرنشان كرد: گاهی مشاهده می شود كه برخی پزشكان می خواهند به اصطلاح بیمار را از آنِ خود كنند، اما باید تاكید كرد كه بیماری سرطان به ویژه سرطان دهان، مجال این كار نیست؛ اینجا جان بیمار در میان است و ما پزشكان درصورت تشخیص قطعی بیماری، هر پزشكی را كه می دانیم می تواند كار بهتری نسبت به ما انجام دهد یا به ما كمك كند، باید وارد تیم درمانی خود كنیم.
** تب لبخندهای هالیوودی
متخصص بیماری های دهان، فك و صورت و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد در پاسخ به سوال دیگر ایرنا درمورد تب تند لبخندهای هالیوودی كه امروز گریبانگیر شمار زیادی از جوانان و چهره های سرشناس در كشور شده است، اظهار كرد: امروزه گرایش زیادی به درست كردن دندان های زیبا و لبخندهای هالیوودی در كشور به راه افتاده است كه البته با هیچ یك از این موارد مخالفتی نداریم، اما در این مسیر دستكم به انجمن دندانپزشكان آمریكا هم تاسی شود كه طبق كوریكولوم آموزشی خود، علاوه بر درمان مشكلات دندانی، مخاطات بیمار را نیز بررسی می كنند تا اگر مشكلی در حفره دهان باشد، به موقع تشخیص داده شود.
علیرضای با تاكید بر این كه دندانپزشكان در مورد بیماران خود مسئول هستند، گفت: ما دندانپزشكان باید به پروتكل هایی كه برای سرطان حفره دهان است، توجه كنیم و در مراجعات بیماران، مخاطات دهان، تغییر رنگ ها و زخم های احتمالی داخل حفره دهان آنها را نیز بررسی كنیم.
منبع :
علائم سرطـان دهان_خبرگزاری ایرنا